Balıklarda Su Kalitesi: pH, Testler, Su Değişimi ve Filtrasyon Rehberi

Balıklarınızın sağlıklı, canlı ve uzun ömürlü olması için en kritik faktör su kalitesidir. Akvaryumun dış görünüşü ne kadar güzel olursa olsun, suyun kimyasal dengesi bozulduğunda balıklar hızla hastalanabilir. Bu yazıda, pH değeri nedir, hangi testler yapılmalı, su ne sıklıkla değiştirilmeli ve doğru filtreleme nasıl sağlanır gibi tüm önemli başlıkları detaylı şekilde ele alıyoruz.

1. pH Değeri Neden Önemlidir?

ideal pH aralığı 6.8–7.8 olarak kabul edilir. Ancak türlere göre değişiklik gösterebilir:

Canlı doğuranlar (lepistes, moli, plati): 7.0–7.8
Tetralar ve melek balıkları: 6.5–7.0
Çiklitler (Afrika kökenli): 7.8–8.4

pH Dengesizliklerinin Belirtileri:

Balıklar yem yemeyi reddeder
Sık sık yüzeye çıkarak hava almaya çalışırlar
Yüzme davranışlarında gariplik gözlemlenir
Akvaryumda yosun patlamaları veya kötü koku oluşur

2. Düzenli Test Prosedürü: Neyi Ne Zaman Ölçmeliyiz?

Su değerlerini düzenli olarak test etmek, olası sorunları erken fark etmenizi sağlar. Evde kullanılabilen test kitleriyle aşağıdaki parametreleri ölçebilirsiniz:

pH Testi: Haftada 1 kez yapılmalıdır. Değerler ani şekilde değişiyorsa suya müdahale etmek gerekir.
Amonyak (NH3) ve Nitrit (NO2): Balık atıkları ve yem artıkları sonucu oluşan bu bileşikler balıklar için son derece zehirlidir. Haftada 1 ölçülmeli; yüksek çıkarsa acil su değişimi yapılmalıdır.
Nitrat (NO3): Amonyak ve nitritin parçalanmasıyla oluşur. Haftada 1 ya da ayda 2 kez kontrol edilmeli. 40 ppm'nin üzerinde ise su değişimi şarttır.

Tüm bu değerleri dengede tutmak, su kalitesini korumanın temel adımıdır. Ayrıca musluk suyuyla yapılan değişimlerde klor testi de önerilir.

3. Su Değişim Periyotları: Ne Kadar, Ne Sıklıkta?

Akvaryumda suyun tamamen değiştirilmesi yerine düzenli kısmi değişimler yapılmalıdır. Bu sayede biyolojik denge korunur ve yararlı bakteriler zarar görmez.

Haftalık: %10–20 oranında su değişimi
Yüksek Amonyak/Nitrit Durumunda: %30–50 acil su değişimi
Besleme fazlaysa: Daha sık su değişimi önerilir

Yeni eklenen suyun sıcaklığı, akvaryum suyuyla uyumlu olmalı (±1–2 °C farktan fazla olmamalıdır). Ayrıca yeni suya mutlaka klor giderici (su düzenleyici) eklenmelidir.

4. Filtrasyon ve Canlı Bitkilerle Biyolojik Denge

Akvaryumun biyolojik dengesini korumanın en etkili yolu doğru filtre sistemi ve canlı bitkilerdir. Filtre, suyun içinde dolaşan atıkları toplarken, bakteriler de zararlı bileşikleri parçalayarak sağlıklı bir çevre oluşturur.

Filtrasyon Türleri:

Mekanik Filtre: Yüzeydeki partikülleri temizler
Biyolojik Filtre: Yararlı bakterilerin çoğalmasını sağlar
Kimyasal Filtre: Karbon gibi maddelerle suyu arındırır (dönemsel kullanılmalıdır)

Filtre Bakımı:

Filtre süngeri her 2–4 haftada bir, akvaryum suyuyla nazikçe temizlenmelidir
Musluk suyu ile yıkamak, yararlı bakterileri öldürebilir
Filtre motorunun tıkanıklıkları kontrol edilmeli, pervane düzenli temizlenmelidir

Canlı bitkiler, sudaki nitratı emer, oksijen üretir ve balıklara doğal bir ortam sunar. Java moss, su mercimeği, anubias gibi türler başlangıç için uygundur.

5. Balık Eklerken Karantina ve Hastalık Önlemleri

Akvaryuma yeni balık eklemek heyecan verici olsa da risklidir. Taşınan balıklar farklı bakteriler taşıyabilir ve bu da tüm akvaryumu etkileyebilir. Yeni balıklar mutlaka 2 hafta karantinada tutulmalı, ana akvaryuma direkt bırakılmamalıdır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Karantina akvaryumu en az 20 litre olmalı
Gözlem süresince davranış, iştah ve yüzme şekli kontrol edilmeli
Gözle görülür mantar, beyaz benek veya yaralar varsa tedavi edilmeden eklenmemeli

Ayrıca, her balık eklemesinden sonra su parametrelerini yeniden ölçmek önemlidir. Aşırı yüklenmiş akvaryum da su kalitesini bozar.

Sonuç: Sağlıklı Balıklar İçin Temiz ve Dengeli Su Şarttır

Su kalitesi, balık sağlığının temel taşıdır. Yalnızca görünüş değil, kimyasal değerler de sağlıklı bir akvaryumun göstergesidir. Haftalık testler, kısmi su değişimleri, etkili filtreleme ve dengeli besleme ile balıklarınız hem sağlıklı hem de mutlu yaşar.

Daha fazla akvaryum bakım tüyosu için Akvaryum Bakımı kategorimizi ziyaret edin.